เครื่องเสียงกลางแจ้ง (ภาค 1) by แฟรงกี้ ฟ้าฉาย

ระบบเสียงกลางแจ้ง เครื่องเสียงกลางแจ้ง ลำโพงกลางแจ้ง ทุกอย่างเกี่ยวกับเครื่องเสียงที่มีคำว่ากลางแจ้ง น่าจะเป็นเป็นคำศัพท์ที่คนไทยคิดกันขึ้นมาเองอันเนื่องมาจากหนังกลางแปลงหรือกิจกรรมกลางแจ้งที่เน้นความดัง สำหรับคนหมู่มากหรือจำนวนมากๆเป็นหลักแน่ (ในความรู้สึกของผู้เขียนนะครับ)

เมื่อผม (ผู้เขียน)กำลังอยู่ในวัยห้าวเป้ง ทำแอมป์ขึ้นมาใช้เองได้นั้น หนังกลางแปลงยุคเฟื่องฟู กำลังหมุนนับเวลาถอยหลังตามม้วนฟิล์มอยู่อย่างไม่รู้สึกรู้สา และไม่นานก็เข้าสู่ความเปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย ลองถามหนุ่มสาวยุคใหม่ใกล้ตัวสิว่า หนังกลางแปลงคืออะไร (พอๆกับคำว่า “ปิดวิก” คืออะไร? ลองถามสิ) คำว่า กลางแปลง กับคำว่ากลางแจ้ง เป็นศัพท์แสง ที่ผิดแผลกออกมาจากระบบเสียงบ้าน แบบ ฮาย ฟาย HiFi (High Fidelity :ฮาย ฟิเดลลิที)

เครื่องเสียงกลางแจ้ง_1
คำว่ากลางแปลงให้ความรู้สึกยิ่งใหญ่ ทรงพลัง ระบบเสียงกลางแปลงหรือกลางแจ้งนั้น ต้องต่อสู้กับสิ่งแวดล้อม ต่อสู้กับผู้คน มากมายขนาดที่จูงมือลูกผูกมือหลานแห่กันมาหลายคันรถสิบล้อก็ไม่หวั่น ยิ่งอายุมากขึ้นผมก็เริ่มรู้จักคำว่า Sound Reinforcement ในภาษาหนังสือมากขึ้น อาจารย์ในคลาสเรียนมักจะเรียกมันว่า “ระบบเครื่องช่วยเสียง” อนุมานว่า ระบบเสียงกลางแจ้งนั่นเอง ในลำดับถัดมา ผมก็ค่อยๆได้ยินคำว่า

PA Sound Systems (Public Address Sound Systems) ผุดขึ้นมาเรื่อยๆ อันนี้ก็แปลว่าระบบเสียงกลางแจ้งได้เหมือนกัน แต่ถ้านับกันแบบหมัดต่อหมัด Sound Reinforcement กับ PA Sound Systems ผมสรุปให้ได้ตามนี้

Sound Reinforcement

จะมีความหมายไปในทาง Live Sound (การแสดงสด) เสียมากกว่า ซึ่งเป็นระบบที่เน้นไมโครโฟนจำนวนมากๆ แอมป์กำลังสูง ลำโพงจำนวนมาก เพื่อให้ได้ความดังรวม หรือ dB SPLมากๆ ที่ครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ ซึ่งก็คืองานกลางแจ้งนั่นเอง ที่สำคัญคือให้เสียงที่เป็น Hi- Fi หรือสมจริงอีกด้วย ลำโพงอาจจะเป็น 2ทาง 3ทาง 4ทาง ที่ต้องมีครอสโอเวอร์แยกความถี่ให้ หลายๆบริษัท จะเรียกระบบเสียงแบบนี้ของตนเองว่า Pro Sound, Concert Sound เป็นต้น

เครื่องเสียงกลางแจ้ง_2

PA Sound Systems (Public Address Sound Systems)

หลายๆบริษัทผู้ผลิตระบบเสียงด้านนี้ จะให้คำนิยามผลิตภัณฑ์ของตัวเองว่า เป็นระบบประกาศ เสียงตามสาย ลำโพงฮอร์น หรือพูดให้เห็นภาพคือระบบเสียง “รถกับข้าว” นั่นเอง ในบางงาน

เครื่องเสียงกลางแจ้ง_3

“ระบบเสียง Sound reinforcement ก็อาจถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของ PA Soundได้ และในทางเดียวกัน ระบบ PA Sound ก็อาจถือเป็นส่วนหนึ่งของ Sound reinforcement ด้วยก็ได้เช่นกัน”

อย่างไรก็ตาม ระบบเสียงที่ดี ไม่จำเป็นต้องดัง และเสียงดังก็ไม่จำเป็นต้องใหญ่โตเสมอไป… แล้วในระบบเสียงกลางแจ้งมันต้องมีอะไรบ้าง? ถ้าคนที่เคยไปแอบดูเขาทำวงลูกทุ่งปิดวิก คงต้องเคยเห็นสิ่งเหล่านี้แน่ๆ

1.ไมโครโฟน Microphone
2.มิกเซอร์ หรือ เครื่องผสมสัญญาณเสียง Audio Mixer
3.กราฟฟิกอีคิว Graphic Equalizer, EQ
4. ครอสโอเวอร์ Crossover
5.เครื่องขยายเสียงหรือแท่น Power Amplifier
6.ลำโพง Loudspeaker

เครื่องเสียงกลางแจ้ง_5
แต่เอ๊ะ!!! แล้วทุกงานมันจำเป็นต้องมีอุปกรณ์เหล่านี้ ขนไปกันใหญ่ๆ ยักษ์ๆ อลังการงานขนทุกครั้งเลยรึ……งอลลลล โน!!! บ่แม่นเด้อ…

โปรดติดตาม ภาค2 – “ระบบเสียงกลางแจ้งขนาดเล็ก แต่พลังเสียงไม่เล็ก“

หากมีข้อมูลหรือข้อผิดพลาดประการใดสำหรับบทความนี้ต้องขออภัยมาณ.ที่นี้ด้วยครับ

บทความโดย : อาจารย์ แฟรงกี้ ฟ้าฉาย อนุบาลเสียง
สนใจบทความสาระน่ารู้เกี่ยวกับระบบเสียงวิธีใช้งาน รวมถึงการ Review สินค้าเจ๋งๆได้ที่ ฟ้าฉายอนุบาลเสียง channel